Giới thiệu
Viện Hải dương học được thành lập ngày 14 tháng 09 năm 1922, trải qua hơn 100 năm hình thành và phát triển, Viện đã hoàn thành nhiều công trình nghiên cứu về hải dương học trên vùng biển Việt Nam và Biển Đông. Cùng với sự hình thành và phát triển của Viện, kho tư liệu của Viện hiện nơi lưu trữ 83 bộ sách cổ về hải dương học được xuất bản ở các nước từ năm 1879 đến 1924 và 8 đầu tạp chí được xuất bản từ năm 1802 và 1956. Ngoài ra, kho tư liệu của Viện Hải dương học ngày nay còn lưu trữ 2.224 mảnh bản đồ của 739 bản đồ (một tờ bản đồ có thể có nhiều mảnh ghép lại, 1 bản đồ có thể có nhiều tờ giống nhau), hải đồ, ảnh máy bay về biển Việt Nam và Biển Đông. Trong số đó, bản đồ lâu đời nhất được xuất bản vào năm 1831 và hầu hết số bản đồ biển trước năm 1975 được xuất bản tại Pháp và một số do Hải quân Mỹ phát hành. Ngoài ra, còn có một số bản đồ tuyến phòng thủ bờ biển phía Bắc Việt Nam do Hải quân Nhân dân Việt Nam xuất bản từ trước năm 1955 đến năm 1980. Đây là bộ tư liệu bản đồ quý phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, có giá trị tham khảo để so sánh sự thay đổi địa hình, địa mạo các vùng ven biển Việt Nam với các số liệu nghiên cứu đo đạc và tư liệu bản đồ mới hiện nay. Mặt khác, bộ bản đồ này có ý nghĩa lịch sử quan trọng trong công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam ở Biển Đông.
Kho tài liệu bản đồ đã qua hơn 100 năm lưu trữ tại Viện Hải dương học, hầu hết các bản đồ xuất bản từ thời Pháp có nguy cơ mục nát, không còn giá trị sử dụng do tình trạng vật lý của giấy vẽ bị thay đổi. Nhiệm vụ “Phục chế và xây dựng cơ sở dữ liệu bộ bản đồ cổ thời Pháp về biển Việt Nam và Biển Đông”, mã số NVKH17.00/23-23 (Quyết định số 2393/QĐ-VHL của Viện Hàn lâm KHCNVN) đã được thực hiện nhằm bảo tồn tư liệu khoa học và lịch sử quan trọng này, phục vụ công tác đấu tranh ngoại giao và quảng bá chủ quyền biển đảo thông qua các bằng chứng khoa học và lịch sử. Trong khuôn khổ của nhiệm vụ NVKH17.00/23-23, 415/2.224 mảnh bản đồ đã được phục chế, số bản đồ chưa được phục chế còn lại là 1.809 mảnh bản đồ.
Mặt khác trong khuôn khổ nhiệm vụ 2023, đã nhập toàn bộ các bản đồ vào CSDL excel để quản lý và tra cứu truy xuất thông tin, tuy nhiên với số lượng bản bản đồ nhiều, và phải nhập từng bản đồ vào 21 trường thông tin theo quy định quản lý CSDL bản đồ của Việt Nam. Việc sử dụng CSDL excel tra cứu sẽ gặp nhiều khó khăn và không cho phép liên kết mở file hình ảnh bản đồ, do đó việc